شاید والدین فکر کنند که وقتی کودک مشغول بازی رایانه ای یا تبلت و ... است، بازی می کند اما اهداف عمیق تری از بازی کودکان انتظار می رود. بازی باید تعریف شود؛ این که چه ویژگی هایی دارد و چه زمانی می توان گفت که بازی انجام شده است. در بازی باید دنبال تغییر رفتارها و پرورش هوش کودک بود و درهمان حین مفهوم ها نیز به کودک آموزش داده شود. هر چقدر بازی کودکان تنوع بیشتری داشته باشد، تغییرات رفتار، هوش و شناخت مشهودتر و مفیدتر خواهد بود. هدف از بازی فقط وقت گذرانی و پر کردن اوقات فراغت نیست.
شاید والدین فکر کنند که وقتی کودک مشغول بازی رایانه ای یا تبلت و ... است، بازی می کند اما اهداف عمیق تری از بازی کودکان انتظار می رود. بازی باید تعریف شود؛ این که چه ویژگی هایی دارد و چه زمانی می توان گفت که بازی انجام شده است. در بازی باید دنبال تغییر رفتارها و پرورش هوش کودک بود و درهمان حین مفهوم ها نیز به کودک آموزش داده شود. هر چقدر بازی کودکان تنوع بیشتری داشته باشد، تغییرات رفتار، هوش و شناخت مشهودتر و مفیدتر خواهد بود. هدف از بازی فقط وقت گذرانی و پر کردن اوقات فراغت نیست.
ـ بازی کودکان جدی ترین کار کودکان قلمداد می شود که قابل ارزشیابی است.
ـ کودک با بازی مقررات و معیارهای اجتماعی مانند حس همکاری، رعایت نوبت و .... را می آموزد .
ـ بازی موجب تقویت اعتماد به نفس، افزایش خلاقیت، آموزش علوم پایه، تقویت قوای حسی و جسمی و... می شود.
ـ مضرات بازی های جدید خیلی بیشتر از منفعت آن است.
ـ تغییر سبک زندگی عامل اصلی تغییر سبک بازی ها می باشد.
بازی با تولد کودک آغاز میگردد و بلافاصله پس از تولد فعالیتهای انطباقی جهت سازگاری با محیط جدید تر ظاهر میشوند. به هنگام بازی کودکان نیروی فکری و بدنی خودرا بکار میگیرند و بازی را بخشی از زندگی عادی خویش به حساب میآورند و ازآن لذت می برند. بازی کودکان فقط تفریح نیست، بلکه باید آن را جدی ترین کار کودکان قلمداد کنند زیرا فعالیتی قابل ارزشیابی است. حتی درتعلیم و تربیت امروزی، بازی به عنوان یکی از موثرترین وسایل تربیتی شناخته شده است زیرا بازی هم وسیلهای است در خدمت تربیت و هم از طریق بازی می توان به درمان برخی از بیماریهای روانی و مشکلات رفتاری کودکان پرداخت. در این میان با پیشرفت تکنولوژی و تغییر سبک زندگی مردم بازی هم تا حدودی تغییر سبک و حتی ماهیت داده است. روزگاری هفت سنگ و تیله بازی سرگرمی کودکان بود و امروز تبلتها و رایانهها. حال با این تغییر بازی چه منافع و مضراتی برای بچه ها داشته است؟ نقش رسانه ها برای کاهش آسیبها چیست؟
اهمیت بازی کودکان در فضای باز
بازی یک روش طبیعی یادگیری است. کودک از راه بازی تجربه و آزمایش میکند. نتیجه میگیرد و میآموزد بازی قدرت ابداع و ابتکار و تمرکز رادر کودک میپروراند و اورا درکشف رابطه میان اشیاء و آنچه پیرامون اوست یاری میدهد. دربازیهای گروهی، مقررات و معیارهای اجتماعی مانند حس همکاری، رعایت نوبت و .... را میآموزد. بازی در تقویت اعتماد به نفس، افزایش خلاقیت، آموزش علوم پایه، تقویت قوای حسی و جسمی، تخلیه انرژی، مقابله با اضطراب، تقویت مهارت های کلامی و ذهنی، تقویت حس تعادل، ایجاد حس نوع دوستی و تعامل با دیگران، افزایش سلامت روان و جسم، زایش انگیزه، تبادل ایده و افکار و ... نقشی انکار ناپذیر و بی بدیل دارد.
انواع بازی های کودکانه
در مجموع می توان بازیها را می توان به چهار دسته «کلامی»، «ذهنی»، «حرکتی» و «مجازی» تقسیم بندی کرد.
«بازیهای کلامی» بازی هایی نظیر چیستان، بیست سوالی، مشاعره و...
«بازیهای ذهنی» مثل شطرنج، اسم و فامیل، حل چیستان و معما و...
«بازی های حرکتی» مثل گرگم به هوا، قایم باشک، هفت سنگ و..
«بازی های مجازی» مثل بازی های رایانهای.
بازی های گروهی در فضای باز
فواید فراوانی برای سلامت کودکان در بازی فضای باز وجود دارد.در فضای باز کودکان فعالیتهایی بیشتری در مقابل فضاهای بسته داشته و کمک به ساخت استخوانهای قوی و افزایش سطح آمادگی جسمانی کودکان می کند.در حالیکه همچنان آنها قادر به سوختن انرژی و کالری اضافی هستند، همچنین قرار گرفتن کودکان در زیر نور خورشید حتی در زمستان به معنی جذب طبیعی ویتامین D است که کمبود آن باعث نرمی استخوانها میشود کودکان بیشتر تمایل به شرکت در بازیها و فعالیتها در فضای باز بیرون داشته و علاقه به برقراریِ ارتباط با کودکان متفاوت و ایجاد دوستیِ جدید دارند.بازیهای گروهی را یاد گرفته و این موضوع باعث میشود تا مهارتهای اجتماعی را یاد بگیرند و بدون نظارت بزرگترها به سمت سایر بچهها جذب شوند. داشتن فضای بزرگ برای بازی به ایم معنی است که وقتی کودکان بیرون هستند از نظارت مستقیم بزرگترها دور هستند .این در تعاملات اجتماعی با دیگر کودکان کمک میکند تا مستقلانه رفتار کنند.یاد میگیرند چطور نوبت را در بازی رعایت کنند، چطور وقتی زمین میخورند دوباره بلند شوند و چطور تجهیزات ناآشنا را تجربه کنند .در نتیجه یاد میگیرند چطور به طور مستقل خودشان رفتار کنند.
بازی های پر تحرک برای کودکان
سعی کنید هر بار کودک را به سوی بازی جدیدی سوق دهید و اجازه ندهید در یک فضا بماند. فضاهای قبلی باید شکسته شود. تنوع در اسباب بازی و تغییر محل بازی و پارک و ... نگاه کودک را به دنیای پیرامون عوض می کند. یکی از وظایف والدین تربیت کودک خلاق است. تربیت کودک خلاق وقتی رخ می دهد که شیوه فرزندپروری کودک خلاقانه باشد.بازی در فضای باز موقعیت و فرصت مناسبی به وجود میآورد تا افراد خانواده از کنار هم بودن لذت ببرند. والدین و فرزندان و حتی پدر بزرگ و مادر بزرگ، عمو، خاله، پسرخاله، دخترعمو و ... میتوانند از این زمان استفاده ببرند و ساعات خوشی داشته باشند. میتوانید در سایه درخت، کنار رودخانه آرامش بخش یا در کنار کوه از لحظات کنار خانواده خود بهره ببرید. بهتر است به همین زودی و در اولین فرصت به دنبال انواع برنامههای خانوادگی باشید تا بتوانید از حضور در طبیعت لذت ببرید و لحظات با ارزشی را در کنار عزیزانتان به خاطره تبدیل کنید. قطعا همه تلاش و زحمتها ارزشش را دارد.
همانطور که وجود نور براى رشد و تکامل چشم لازم است و اگر انسان در خردسالى از نور محروم باشد در آینده، حتى با وجود چشم سالم، حس بینائى طبیعى نخواهد داشت، در مورد دیگر حواس نیز وضعیت به همین منوال است. کودک باید دنیاى اطراف خود را بشناسد، مثلاً انسانها، حیوانات و اجسام را ببیند، اشیاء را لمس کند، صداها را بشنود. کودک باید امکان تجربهی رفتارهاى گوناگون را داشته باشد.
از اینرو، تأکید مىشود که تنوع و تحریکات محیطى براى آن فراهم سازید و اسباببازىهاى مختلفى بخرید تا هرچه بیشتر به پرورش حواس او کمک کند. یعنی، هر اندازه بیشتر ببیند، بشنود، لمس کند، گفتگو کند در واقع به رشد عقلانی، عاطفی، اجتماعی، اخلاقی، روانى او کمک مىشود.8- از بازی در فضای باز لذت ببرید تعدادی اسباب بازی را در حیاط قرار دهید تا کودکان بیشتر رغبت کنند با آنها باز کنند. بازی های در فضای باز باعث سرگرمی و لذت هرچه بیشتر کودک شما خواهد شد. میتوانید بازی های معمولی بیرون از خانه مثل قایم باشک را بازی کنید. می توانید برای بچه های دیگر را نبز برای بازی به حیاط خود دعوت کنید . میتوانید برای آنها آبنات یا پشمک درست کنید.
بازی با کودک در هنگام بارش باران
ابرها در حال حرکتند و آسمان خاکستری است و کم کم قطره های باران نمایان میشوند. به نظر میرسد که امروز باید در خانه بمانید و فعالیت های بیرون از خانه امروز باید در خانه انجام شوند. اما بدانید که شما نباید اینطور فکر کنید، تا زمانی که رعد و برقی در آسمان نیست، می توانید به بیرون از منزل رفته و بازی کنید. همه ما می دانیم که بچه ها چلپ چلپ کردن در آب باران، در دست گرفتن چتر و ریختن قطره های باران روی شانه هایشان را دوست دارند. اگر میخواهید روز بارانی خود را به روزی سرگرم کننده تبدیل کنید، با کودک خود به بازی و فعالیت در فضای باز بپردازید.
با کودک خود به پیکنیک بروید
وقت نهار است و بعد از فعالیت های زیادی که در فضای باز و بیرون از خانه داشته اید، باید برای صرف نهار به خانه بروید، اما می توانید به جای این کار در بیرون از خانه بمانید و پیکنیک داشته باشید. ساندویچ هایی را درست کنید، مکان آن مهم نیست، فقط سعی کنید لذت ببرید و برای دور بعدی بازی ها خود را آماده کنید.کودکان را به پارک ببرید تقریبا در همه شهرهای بزرگ در هر چند صدقدمی یک پارک وجود دارد. بردن کودک به فضای سبز و پارک ها مهم ترین توصیه به والدین است. این کار حداقل یک بار در هفته باید انجام شود. البته اگر والدین وقت دارند هر روز هم می توانند کودک را به پارک ببرند ولی بهتر است هر بار کودک به یک پارک خاص برده شود. پارک های متنوع اسباب بازی های مختلف و فضاهای خاص خود را دارند و این کار شناخت کودک را از محیط پیرامون خود بیشتر می کند.